Harresa...

Numri i postimeve : 97 Registration date : 17/10/2008

Megjithèse kujtesa afatgjatè ka njè kapacitet shumè tè madh ajo nuk èshtè e pèrkryer. Tè gjithè njerèzit pa pèrjashtim harrojnè. Studimet tregojnè se mè sè shumti njerèzit harrojnè rreth 9 orè pas marrjes sè informacionit. Pas kèsaj periudhe harresa vazhdon por me intensitet mè tè ulèt.
Pse harron njeriu? Lidhur me kètè ekzistojnè dy teori: teoria e humbjes (dekompozimit) tè informacionit dhe teoria e ndèrhyrjes sè informacionit.

Sipas teorisè sè parè, harresa ndodh pasi informacioni qè ruhet nè kujtesè humbet si pasojè e mospèrdorimit apo kalimit tè kohès. Kjo teori nuk pèrkrahet nga tè gjithè psikologèt sot, pasi nuk shpjegon pèrse njè pjesè e informacionit qè nuk pèrdoret humbet dhe njè pjesè tjetèr qèndron pèrgjithmonè nè kujtesè, pavarèsisht se nuk pèrdoret. Njè plak mund tè ketè harruar se çfarè ka ngrènè nè darkè, por mban mend shumè mirè kujtime tè detajuara nga fèmijèria e tij. A ju ka ndodhur qè tè shikoni njè fotografi tè disa viteve mè parè, apo tè shkoni nè njè vend ku nuk keni qènè prej disa vitesh? Ato ju sjellin nè mendje kujtime, tè cilat nuk i keni pèrdorur qè prej asaj kohe.
Teoria e ndèrhyrjes sè informacionit thotè qè njeriu harron ngaqè informacioni i ri ngatèrrohet me i nformacionin e vjetèr tè ruajtur nè kujtesè, duke e penguar njeriun tè riprodhojè informacionin qè i nevojitet. Studiuesit theksojnè se samè e madhe tè jetè ngjashmèria e informacionit tè vjetèr tè ruajtur nè kujtesè me informacionin e ri qè futet, aq mè e madhe èshtè mundèsia e ndèrhyrjes sè informacioneve tek njèri-tjetri.
Njeriu mund tè harrojè edhe nè mènyrè tè vullnetshme numra telefoni, adresa, informacione, qe nuk i nevojiten mè. Gjithashtu njeriu harron edhe si pasojè e dèmtimeve nè funksionet e trurit. Paaftèsia pèr tè kujtuar informacionin pas traumave fizike njihet me emrin amnezi. Amnezia èshtè dy llojesh: anterograde (njeriut i kujtohen vetèm ato qè kanè para traumès) dhe retrograde (njeriu mban mend vetèm ato qè ndodhin pas traumès).